10 najważniejszych wydarzeń w polskich mediach w 2022

1. Tomasz Lis i sytuacja w „Newsweeku”

Wiosną Ringier Axel Springer Polska rozstał się bez podania przyczyn z redaktorem naczelnym „Newsweek Polska” Tomaszem Lisem. Niedługo później zastąpił go Tomasz Sekielski. Szymon Jadczak w tekście na łamach Wirtualnej Polski opisał, że Lis wielu podwładnych traktował w sposób mogący zostać uznany za mobbing. „Doprowadzanie pracowników do ataków paniki, poniżanie, wulgarne, seksistowskie odzywki, atmosfera przesiąknięta chamstwem – to zarzuty pracowników wobec Tomasza Lisa” - pisał dziennikarz. Postępowanie w tej sprawie prowadzi prokuratura. Lis zniknął też z „trzódki” w prowadzonych przez Jacka Żakowskiego audycjach „Poranka Radia TOK FM”.

2. Zwolnienia i zamknięcia tytułów

W drugiej połowie roku wydawcy prasowi przeprowadzali redukcje w związku z sytuacją ekonomiczną (rosnące ceny papieru i energii). Zwolnienia grupowe jesienią przeprowadziły Ringier Axel Springer Polska i Agora, zwalniając odpowiednio 120 i 84 osoby. Z częścią pracowników pożegnały się też Burda Media Polska, Time SA i Wydawnictwo Bauer. Z rynku zniknęły bądź w najbliższym czasie znikną m.in. „Auto Świat” (RASP), „Elle Man”, magazyny marki „Focus” (m.in. „Focus Historia” i „Focus Coaching”), „Claudia”, „Dobre Rady”, „Burda Style”, „Party” (Burda), „Naj”, „Bliżej Ciebie” (Bauer), a prawdopodobnie także tytuły wydawane przez będące w upadłości Motor-Presse Polska („Men's Health”, „Women's Health”, „Runner's World”, „Auto Motor i Sport”, „Motocykl”).

3. Jacek Kurski z TVP do Banku Światowego

Jacek Kurski pożegnał się z fotelem prezesa Telewizji Polskiej. Rada Mediów Narodowych odwołała go we wrześniu, zastępując Mateuszem Matyszkowiczem. Ten z TVP związany jest od 2016 roku: najpierw jako dyrektor TVP Kultura, potem szef TVP1, wicedyrektor biura programowego TVP, a w końcu członek zarządu spółki. Spekulowano, że Kurski wróci do czynnej polityki, w końcu znalazł sobie zgodną z, jak obwieścił na Twitterze, „wykszt i dośw menadż. pracę jako alternate executive director w Banku Światowym” . I dodał, że jest świadomy, iż „oznacza to rezygn z części aktyw publ czy ambicji polit.” [pisownia oryginalna - red.].

Potwierdzam: podjąłem zgodną z moim wykszt i dośw menadż. pracę jako alternate executive director w Banku Światowym świadomy że oznacza to rezygn z części aktyw publ czy ambicji polit. Zawsze myślałem że nie ma życia poza polityką. Otóż jest. Wiem że tu też dobrze przysłużę się?￰ﾟﾇﾱ

— Jacek Kurski PL (@KurskiPL) December 7, 2022

4. Nowa KRRiT

Od października Krajową Radą Radiofonii i Telewizji kieruje Maciej Świrski, dotąd znany m.in. z działającej od dekady Reduty Dobrego Imienia – Polskiej Ligi przeciw Zniesławieniom. Jego zastępczynią została Agnieszka Glapiak. Oboje zostali wybrani do KRRiT przez Sejm, byli kandydatami klubu PiS. Do KRRiT dołączył także powołany przez Senat medioznawca z UW, prof. Tadeusz Kowalski oraz wskazani przez prezydenta Marzena Paczuska, w przeszłości szefowa „Wiadomości” TVP oraz dr hab. Hanna Karp, religiolożka i medioznawczyni związana z Radiem Maryja i „Naszym Dziennikiem”.

5. Miszczak z TVN do Polsatu

Edward Miszczak, wieloletni dyrektor programowy TVN, w styczniu 2023 roku ma trafić do Polsatu. W czerwcu poinformowano, że Miszczak rozstaje się z Grupą TVN, już wtedy pojawiły się pogłoski, że przejdzie do konkurencji. Oficjalnie Polsat potwierdził to dopiero w listopadzie: Miszczak będzie tam również dyrektorem programowym oraz wiceprezesem spółki. Funkcję dyrektora programowego TVN pełnił przez ćwierć wieku, od 1998 roku. Był także członkiem zarządu spółki. Wcześniej współtworzył radio RMF FM.

6. Nowy prezes RASP

Aleksander Kutela, dotychczasowy wiceprezes, we wrześniu zastąpił Marka Dekana na stanowisku prezesa Ringier Axel Springer Polska. Kutela w latach 2000-2015 był prezesem HBO Polska, a od 2007 roku także senior vice president HBO Europe. Z RASP związany od 2015 roku – najpierw jako prezes Grupy Onet, a od 2018 roku jako COO Ringier Axel Springer Media. Dekan został COO amerykańskiej spółki Politico Media Group, wchodzącej w skład Axel Springer SE

7. Granica z Białorusią wciąż zamknięta dla dziennikarzy

Do końca 2022 roku dziennikarze nie mogą przebywać na obszarze 200 metrów od linii granicy z Białorusią. Wojewoda podlaski kilkukrotnie podpisywał rozporządzenia przedłużające ograniczenia. Stan wyjątkowy przy pasie granicznym wprowadzono na początku września ub.r., trwał niemal trzy miesiące i uniemożliwiał mediom relacjonowanie z tego miejsca. PiS znowelizował ustawę o ochronie granicy państwowej, co pozwoliło na wprowadzenie kolejnego zakazu przebywania na terenie przygranicznym. Wszystko zaczęło się od kryzysu migracyjnego, który wywołał prorosyjski rząd Białorusi, przerzucający uchodźców na granicę.

8. Burda sfinalizowała przejęcie Edipresse

Pod koniec marca Burda Media Polska sfinalizowała przejęcie Edipresse Polska, przejmując jej cyfrowe i papierowe portfolio (z tego drugiego niedługo później zamknięto kilka tytułów). Prezesem firmy został dotychczasowy dyrektor Edipresse Polska Maciej Klepacki. Burda porozumiała się z Edipresse Group w sprawie kupna Edipresse Polska jeszcze w 2021 roku, zgodę na przejęcie wydał UOKiK. Strony nie podały kwoty transakcji.

9. Zmarł Jerzy Urban

3 października w wieku 89 lat zmarł Jerzy Urban, twórca i od początku wydawania w 1990 roku redaktor naczelny „Tygodnika Nie” (będzie nim także po śmierci). Za młodu pracował m.in. w „Nowej Wsi” i „Po Prostu”, później przez 20 lat kierował działem krajowym „Polityki”. W latach 1981-1989 był rzecznikiem prasowym rządu PRL, wtedy powstał m.in. jego tekst wymierzony w ks. Jerzego Popiełuszkę (zamordowanego w 1984 roku). W ostatnich latach Urban stał się swego rodzaju gwiazdą mediów społecznościowych, przy niebagatelnym udziale kierującego social media „Tygodnika Nie” Michała Marszała.

10. Nie żyje Mariusz Walter, twórca TVN

13 grudnia zmarł Mariusz Walter, współtwórca grupy ITI i TVN. Miał 85 lat. Wraz z Janem Wejchertem w latach 80. założył holding ITI, który w 1997 roku uruchomił telewizję TVN. Cztery lata później wystartował pierwszy kanał informacyjny w Polsce, TVN24. W 2001 roku przestał być prezesem stacji, w zarządzie zasiadał do 2012 roku. W 2013 roku został honorowym prezydentem Grupy ITI. Przez wiele lat był jednym z najbogatszych Polaków – w latach 2007-2008 „Wprost” szacował jego majątek na 1,2 mld zł.

Trendy w mediach w 2023 roku

- Świat przenosi się do platform streamingowych – mówi prof. Krystyna Doktorowicz, medioznawczyni z Uniwersytetu Śląskiego. - To nowe zjawisko, ono zakiełkowało silniej w czasie pandemii, gdy była duża potrzeba bycia w domu i oglądania tam różnych treści, ale została z nami. Platformy streamingowe stały się ważnym graczem i producentem seriali oraz innych audycji, cieszących się popularnością wśród użytkowników mediów. To wiąże się też z rozwojem kultury cyfrowej. Zjawisko to powoduje, że te treści mają silną dynamikę w porównaniu z nadawcami telewizyjnymi, którzy też niewątpliwie będą starali się utrzymać na rynku – zaznacza.

Zdaniem ekspertki, telewizje w dalszym ciągu inwestować będą w rozwój kanałów informacyjnych. - To nas interesuje ze względu na chociażby radykalne wydarzenia, które zachodzą na świecie: wojna, kryzys energetyczny. Informacje, których poszukują użytkownicy mediów w telewizji i internecie związane są też z ich bytowaniem codziennym: podatki czy polityka w zakresie dopłat energetycznych – dodaje Doktorowicz.

Kolejny trend, który przewiduje medioznawczyni, to dalszy wzrost roli internetowych portali informacyjnych. - Tu też następuje zmiana, młodsze pokolenie najbardziej lubi ten typ komunikacji interaktywnej, a portale zasadniczo różnią się od przekazów publicystycznych w telewizji – zaznacza Doktorowicz. - Ciekawym zjawiskiem jest rozwój podcastów, tak lubianych przez użytkowników. Chociażby ze względu na to, że uwalniamy się od wszelkich dyktatur czasu i przestrzeni, w których możemy korzystać z mediów. To też pewien rodzaj spędzania wolnego czasu – dodaje.

- Technologia ma ogromne znaczenie. Ważna jest też zmiana przyzwyczajeń komunikacyjnych – stwierdza ekspertka. - Gazety drukowane całkiem nie zniknęły i chyba nie znikną, szczególnie magazyny czy tygodniki. Każdy jednak musi mieć swoje internetowe wydanie, żeby zmieścić się na rynku. Cyfryzacja będzie dominowała i rozwijała się – podkreśla.

Zdaniem Doktorowicz, zmiany zachodzą też w samym zawodzie dziennikarza. - Dziennikarstwo od paru lat bardzo się polaryzuje, dziennikarze stali się uczestnikami życia politycznego. To było nie do przyjęcia w kontekście standardów, a teraz się zmienia. Moim zdaniem na niekorzyść. Ale rozwój sytuacji politycznej zmusza nas do tego. To będzie kluczowy rok, będą wybory i inne zmiany polityczne. Media na pewno będą bardzo politycznie się w to angażować – przewiduje medioznawczyni.

VoD i malejąca liczba tytułów prasowych

- Nie spodziewam się wielkich rewolucji na rynku medialnym w przyszłym roku – mówi medioznawca Maciej Myśliwiec – To, co będzie postępować, to przede wszystkim zmniejszająca się liczba tytułów w prasie drukowanej w zakresie dzienników i tygodników. Jest to spowodowane głównie rosnącymi kosztami jej wydawania, zmniejszającymi się wpływami z reklam i oczywiście konkurencją cyfrowej prasy. Na pewno będą jakieś przetasowania w tytułach, które będą spowodowane powstawaniem nowych pomysłów czy nawet nowych trendów – dodaje.

- W telewizji będzie dalej rosło znaczenie VoD, a mniej będziemy korzystać z tradycyjnych form telewizyjnych. Co do radia i podcastów zobaczymy, jak poradzi sobie w roku kryzysowym kwestia subskrypcji oraz crowdfundingowego finansowania stacji radiowych – mówi Myśliwiec.