Jaki jest polski rynek telefonii komórkowej

"Na polskim rynku usług komórkowych panuje ostra konkurencja. Żaden z operatorów nie ma pozycji dominującej. W efekcie ceny usług  w 2004 roku spadły zarówno w postpaidzie, jak i prepaidzie o ponad 40% i należą do najniższych w Europie"  - stwierdził Mirosław Bielicki, wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Rozwoju Rynku Polkomtel SA, na spotkaniu z dziennikarzami poświęconym m.in. nowej ofercie dla rynku biznesowego.

Radykalne obniżki cen - podkreślił -  nastąpiły  w oparciu o mechanizmy rynkowe bez ingerencji regulatora i wprowadzenia nowych graczy. Przeczy to tezie o utrzymywaniu się na rynku oligopolu. Ostra konkurencja i kolejne nowe oferty powodowały zmianę  lidera na rynku usług postpaid i prepaid w ciągu zaledwie kilku kwartałów.

Mirosław Bielicki zwrócił uwagę, że przy obecnym poziomie cen wprowadzenie kolejnych operatorów infrastrukturalnych nie gwarantuje dalszej obniżki cen.  Przypomniał również, że w Polsce wskaźnik średniego miesięcznego przychodu  na użytkownika  ARPU należy do najniższych w Europie i stale spada (raport Centrum im. Adama Smitha, Warszawa, wrzesień 2004 r.), a  poziom przychodu operatora na polskim rynku jest czterokrotnie niższy niż operatorów w krajach UE. Na zdecydowanie niższym poziomie jest też zwrot z inwestycji poniesionych na budowę i utrzymanie sieci.

Indeks Herfindahla Hirschmana (HHI), czyli wartość miernika koncentracji rynku zbudowany na podstawie udziałów rynkowych operatorów, w odniesieniu do polskiego rynku (3 363) wskazuje, że rynek ten nie odbiega pod względem konkurencyjności od średniej europejskiej. Jest, na przykład, bardziej konkurencyjny od rynków, na których działa 4 operatorów - włoskiego (wskaźnik 3 575) czy szwedzkiego (wskaźnik 3 768; dane za listopad 2004).

Polski rynek usług komórkowych wykazuje najwyższe tempo spadku cen w Unii Europejskiej. Poziom cenowy w Czechach jest obecnie o ok. 10% wyższy niż w Polsce, na Węgrzech o ok. 45%. Poziom cenowy w Wlk. Brytanii, Francji i Niemczech jest zdecydowanie wyższy. Różnice w poziomie cen między krajami Europy Zachodniej a krajami Europy Środkowej sięgają nawet 200%.

Spadek cen w Polsce dotyczy zwłaszcza koszyka usług użytkowników najmniej zamożnych, którzy są najbardziej wrażliwi na wysokość ceny usług. Ceny SMS-ów są w całej Europie znacząco wyższe niż w Polsce. Na silne podkreślenie zasługuje praktyczne zrównanie się cen usług postpaid i prepaid przy zachowaniu subsydiowania usług postpaid.

W odróżnieniu od przeważającej większości krajów europejskich, naliczanie sekundowe, stanowiące niezwykle korzystne rozwiązanie dla klienta,  oferowane jest jako standard dostępny w wielu taryfach polskich operatorów.

Ostrej, korzystnej dla abonentów konkurencji sprzyja równorzędna pozycja rynkowa operatorów.  Brak trwałej dominacji jednego z nich potwierdzają dane dotyczące udziałów poszczególnych operatorów w ogólnej liczbie kart SIM na rynku oraz wysokość ich przychodów. O wysokiej konkurencyjności rynku  świadczą też dane w ujęciu kwartalnym w podziale na usługi prepaid oraz postpaid w latach 2002-2004. Potwierdzeniem silnej konkurencji są również zmiany liderów poszczególnych segmentów rynku.

Przyjmuje się, że rynek jest niekonkurencyjny, gdy istnieje na nim gracz, którego udział w długim okresie pozostaje znacząco wyższy od pozostałych konkurentów, co umożliwia mu prowadzenie niezależnej od posunięć konkurentów i konsumentów polityki cenowej oraz osiąganie renty monopolistycznej, której rozmiar w dłuższym okresie nie ulega zmniejszeniu.

/Biorąc pod uwagę brzmienie art. 24 ust. 2 ustawy Prawo Telekomunikacyjne oraz orzecznictwo urzędów ochrony konkurencji w krajach UE, siła rynkowa rozumiana jest jako zdolność firmy do podnoszenia swoich cen i utrzymywania ich ponad poziomem konkurencji, co prowadzi do osiągania renty monopolistycznej, której rozmiar nie ulega redukcji w dłuższej perspektywie (co najmniej rok) pomimo działań konkurencji i konsumentów./

Dane rynkowe i nowe, coraz  atrakcyjniejsze oferty wskazują na  silną konkurencyjność polskiego rynku usług telefonii komórkowej. Znaczną część użytkowników nowych ofert stanowią dotychczasowi użytkownicy usług komórkowych, co świadczy o rosnącej atrakcyjności kolejnych ofert wprowadzanych na rynek.