Kontrola w ministerstwie. Chodzi o miliony dla nadawcy TV Trwam

Najwyższa Izba Kontroli poinformowała PAP, że kontrola, która rozpoczęła się we wtorek, obejmie okres od 2018 r. i planowo ma się zakończyć w styczniu 2025 r. O przeprowadzenie kontroli wnioskowała Prokuratura Regionalna w Rzeszowie.

Prokuratura wszczęła śledztwo ws. umowy z fundacją Lux Veritatis

Tamtejsza prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie przekroczenia 20 czerwca 2018 r. uprawnień przez szefa Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w związku z zawarciem z fundacją Lux Veritatis umowy o utworzenie instytucji kultury pod nazwą Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II.

Na realizację inwestycji łącznie z dotacji państwowych przyznano 294 mln zł, a MKiDN miało wydać z funduszu celowego 218 mln 944 tys. zł.

W czerwcu 2018 r. ówczesny minister kultury Piotr Gliński zawarł z fundacją Lux Veritatis umowę o utworzeniu wspólnej instytucji kultury pn. Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II. Umowa została zawarta na czas określony do 31 grudnia 2023 r. 

Na podstawie umowy strony zobowiązały się do zapewnienia środków finansowych i materialnych w celu utworzenia Muzeum. "Zgodnie z umową Tadeusz Rydzyk zobowiązał się do nieodpłatnego przekazania Muzeum w formie użytkowania do 31 grudnia 2022 r. nieruchomości składającej się z działek, na których miało zostać posadowione Muzeum" - informowała.

Ministra zaznaczyła, działki składające się na nieruchomość były własnością "redemptorystów z siedzibą w Warszawie i dopiero dwa miesiące po podpisaniu tej umowy, umowami darowizny z 24 sierpnia 2018 r. (...), Fundacja nabyła od redemptorystów prawa do ich użytkowania". Jak dodała, fundacja zobowiązała się też m.in. do nieodpłatnego przekazania Muzeum koncepcji architektonicznej, projektu budowlanego budowy zespołu zabudowy muzealno-audytoryjnej i naukowo-twórczej, które zostały wycenione na prawie 2,5 mln zł.

Wskazała, że Rydzyk zobowiązał się też przekazać Muzeum na własność zbiory, które obejmowały m.in. nagrane dokumenty audiowizualne i zbiór materiałów archiwalnych związanych z losem Polaków zamordowanych za pomoc Żydom w trakcie II wojny, których wartość wyceniono łącznie na 88 mln zł.

"Zgodnie z umową minister zobowiązał się przekazać środki na wybudowanie Muzeum, a wysokość dotacji przypadającej na dany rok miała być równa wartości kosztów inwestycji. Umowa stanowiła, że w przypadku zgodnego wyrażenia woli przez ministra i Tadeusza Rydzyka do 31 maja 2023 r. w przedmiocie dalszego funkcjonowania Muzeum (...) fundacja Lux Veritatis będzie miała prawo do samodzielnego prowadzenia Muzeum” - podkreśliła, dodając, że w takiej sytuacji fundacja nie będzie zobowiązana do zwrotu żadnych poniesionych przez ministra środków pod warunkiem dalszego prowadzenia działalności muzealnej przez okres co najmniej 10 lat.

W styczniu br. ówczesny minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz poinformował, że odmówił zabezpieczenia dodatkowych środków na 2024 r. w wysokości ponad 13 mln zł na budowę siedziby i wystawę stałą muzeum. Wyjaśniono, że odmowa wiąże się z "ograniczonymi środkami inwestycyjnymi w ustawie budżetowej na rok 2024".

Za rządów PiS państwo wspierało podmioty o. Rydzyka

Przez ostatnie osiem lat do podmiotów związanych z o. Rydzykiem trafiły setki mln zł z różnych instytucji i spółek państwowych - w formie dotacji oraz wydatków marketingowych. Bianka Mikołajewska z Wirtualnej Polski w październiku ub.r. podsumowała, że przez osiem lat było to łącznie 379,4 mln zł, z czego 218,1 mln zł dotyczyło projektu Pamięć i Tożsamość (obejmującego głównie muzeum), 73,1 mln zł - spółek zajmujących się geotermią, 31 mln zł - Telewizji Trwam, a 29,8 mln zł - Akademii Kultury Społecznej i Medialnej.

Przykładowo resort obrony narodowej w ub.r. zapłacił jej ok. 650 tys. zł za 36 odcinków programu „Zostań żołnierzem RP”, a w 2022 r. - 720 tys. zł za 40 odcinków. Z kolei kancelaria premiera w latach 2021-22 wydała 590 tys. zł na kampanie prowadzone na antenie Telewizji Trwam, przyznała Fundacji Lux Veritatis 3,59 mln zł dotacji oraz wsparła dwie konferencje Akademii Kultury Społecznej i Medialnej.

W 2022 roku Fundacja Lux Veritatis zanotowała spadek przychodów o 10,7 proc. do 50,34 mln zł, a przy słabszym ograniczeniu kosztów jej zysk netto skurczył się z 1,4 mln do 197,5 tys. zł. Wartość otrzymanych darowizn wyniosła 38,46 mln zł, wobec 43,97 mln zł rok wcześniej.

https://t.co/RyS4WK5dAr pic.twitter.com/otKWNHtkkl

— Bianka Mikołajewska (@BMikolajewska) October 19, 2023

Koniec dotacji po zmianie władzy

Sytuacja dla podmiotów o. Rydzyka diametralnie zmieniła się po przejęciu władzy pod koniec ub.r. przez nową koalicję rządzącą. Ministerstwo Sprawiedliwości podało, że pod koniec grudnia wstrzymano wypłaty z Funduszu Sprawiedliwości i zablokowano dalsze wydatki na jego działania promocyjne. W przypadku Fundacji Lux Veritatis chodzi o 2,31 mln zł zaplanowane w br., a w sumie 7,18 mln zł do końca 2026 roku. Umowę zawarto już po wyborach parlamentarnych w październiku ub.r. Resort spraawiedliwości rozpoczął szczegółowy audyt w Funduszu obejmujący współpracę ze 112 podmiotami, które tylko w styczniu br. miały otrzymać łącznie 79,77 mln zł.

Z kolei minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska zdecydowała, że Fundacja Lux Veritatis zwróci dofinansowanie przyznane na Akademię Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Według minister naruszono zasady programu grantowego.