Polskie firmy boją się odpływu najlepszych pracowników po zniesieniu limitu składek ZUS

Firma doradcza KPMG przeprowadziła w Polsce badanie, którego celem było poznanie opinii przedsiębiorstw działających w naszym kraju na temat wpływu zniesienia limitu składek ZUS na prowadzoną przez nich działalność. Od 1 stycznia 2019 roku ma zostać zniesiony limit w opłacaniu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Obecnie roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jest limitowana i wynosi 133 290 zł – powyżej tej kwoty składki te nie są już opłacane.

W lutym bez presji płacowej, ale pracodawcy nie mogą spać spokojnie

Badanie pokazuje, że im wyższe są roczne przychody i liczba zatrudnionych pracowników w ankietowanych przedsiębiorstwach, tym bardziej negatywna ocena nowych regulacji. Blisko 30 proc. ankietowanych firm zatrudniających powyżej 249 pracowników uważa, że zmiany będą zagrażały rentowności ich przedsiębiorstwa (podczas gdy wśród zatrudniających do 49 pracowników, odsetek ten wynosi 14 proc.). Inne negatywne konsekwencje zniesienia limitu składek ZUS, to konieczność ograniczenia działalności w niektórych obszarach (24 proc. dużych firm) i zaburzenia płynności i konieczność finansowania z dodatkowych źródeł (14 proc. dużych firm). 21 proc. firm o rocznych przychodach przekraczających 50 mln zł wskazuje, że zniesienie limitu może wpłynąć na konieczność redukcji etatów.

- Przykładowo dla pracodawcy zatrudniającego pracownika z rocznym przychodem w wysokości 180 000 zł dodatkowy koszt wyniesie prawie 8 tys. zł. Łatwo więc policzyć, iż w sytuacji gdy firma zatrudnia powyżej 10 specjalistów o podobnych dochodach to koszt zbliży się do 100 tys. zł rocznie, przy niezmiennej wysokości wynagrodzenia brutto dla pracowników - mówi Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner i szef zespołu ds. PIT w KPMG w Polsce.

Dynamiczne ruszyły inwestycje infrastrukturalne

Zamrożone wynagrodzenia tylko w największych firmach

Pomimo obaw ponad 90 proc. ankietowanych przedsiębiorstw nie planuje wprowadzać żadnych zmian w sposobie zatrudniania pracowników. Jeśli już miałyby się pojawić modyfikacje, to polegać będą na zatrudnieniu w oparciu o działalność gospodarczą, umowy cywilnoprawne, kontrakty menedżerskie i pracę zdalną.

Aż 87 proc. firm nie planuje zamrażać wynagrodzeń w związku z wyższymi kosztami dla pracodawców. Krok ten mają w planach głównie najbardziej dochodowe firmy, o rocznych przychodach przekraczających 50 mln zł - 21 proc. z nich zadeklarowało, że zamierza zamrozić wynagrodzenia.

Z badania KPMG wynika, że 17 proc. respondentów przewiduje naciski ze strony pracowników w zakresie zmian systemu wynagrodzenia w związku ze zniesieniem limitu składek. Zatrudnieni mogą wywierać presję na zastosowanie przez pracodawcę systemów premiowania (60 proc.) oraz przedstawianiu konkurencyjnych ofert zatrudnienia w innych firmach (54 proc.). Niemniej, 83 proc. pracodawców nie przewiduje nacisku ze strony pracowników w zakresie zmian systemu wynagradzania.

Większość ankietowanych firm nie obawia się również, że zniesienie limitu składek ZUS negatywnie wpłynie na kondycję ich biznesu. Obawy te rosną w firmach zatrudniających powyżej 249 pracowników, w których blisko 29 proc. uważa, że nowe przepisy mogą skutkować zagrożeniem rentowności przedsiębiorstwa, a 24 proc. – koniecznością ograniczenia działalności w niektórych obszarach.

Zagrożenia rentowności, ograniczenia prowadzenia biznesu

Jakie potencjalne konsekwencje zniesienia limitu składek ZUS dostrzegają pracodawcy? Przede wszystkim, zagrożenie rentowności firmy i konieczność ograniczenia działalności w niektórych obszarach. Im większa firma, tym bardziej widoczna tendencja do prognozowania konieczności alokacji większych środków na płace kosztem działalności inwestycyjnej i badawczo-rozwojowej. Z ogółu badanych firm 17 proc. przewiduje konieczność takich zmian, natomiast wśród firm największych, o rocznych przychodach przekraczających 50 mln zł jest to już co trzecia firma.

Podatnicy muszą pamiętać o rozliczeniu dochodów uzyskanych za granicą. To pozwoli uniknąć kłopotów z fiskusem

Firmy obawiają się także, że nowe regulacje mogą wpłynąć na osłabienie wizerunku Polski jako dobrego miejsca do inwestycji oraz że wysoko wyspecjalizowani pracownicy wyjadą za granicę. Z perspektywy aż 37 proc. badanych firm zmiany w przepisach mogą mieć negatywny wpływ na postrzeganie Polski jako atrakcyjnego kraju do inwestycji. Jednocześnie blisko połowa (49 proc.) respondentów nie zadeklarowała takich obaw. Im większa firma, tym bardziej negatywne prognozy – wśród przedsiębiorstw o rocznych przychodach przekraczających 50 mln zł, aż 64 proc. respondentów przewiduje, że zniesienie limitu składek ZUS może mieć niekorzystny wpływ na wizerunek Polski, jako atrakcyjnego miejsca do inwestowania.

Co trzecia badana firma wyraziła opinię, że planowane zmiany zniesienia limitu składek ZUS mogą spowodować odpływ specjalistów z polskiego rynku pracy za granicę. Taka opinia jest szczególnie widoczna wśród firm generujących najwyższe przychody (w grupie firm o przychodach przekraczających 50 mln zł jest to blisko połowa).

Urząd skarbowy sam rozliczy podatnika. Do tego potrzebny będzie wniosek PIT-WZ

- Zniesienie limitu podstawy składek ZUS, to w pewnym sensie kolejny „podatek” nakładany na najlepiej zarabiających podatników. Nie dziwi więc, że co trzecia badana firma obawia się odpływu specjalistów z Polski czy zmniejszenia atrakcyjności naszego kraju dla zagranicznych inwestorów. Należy bowiem zaznaczyć, iż w większości przypadków zmiany obejmą najbardziej wykwalifikowanych, a co za tym idzie najlepiej zarabiających pracowników m.in. z firm działających w obszarze zaawansowanych technologii czy nowoczesnych usług. Zwiększenie obciążeń pracowniczych z pewnością nie zachęci wysoko wykwalifikowanych Polaków do powrotu z emigracji, a wyjazdu z Polski możemy spodziewać się m.in. wśród najlepszych informatyków i innych pracowników sektora nowych technologii. Będzie to miało negatywny wpływ na rynek pracy, gdzie już odnotowano odpływ pracowników z przyczyn demograficznych czy też z powodu obniżonego wieku emerytalnego - komentuje Grzegorz Grochowina, menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce.

Raport KPMG w Polsce pt. „Zniesienie limitu składek ZUS z perspektywy firm działających w Polsce” powstał na podstawie badania zrealizowanego na próbie 201 firm działających w Polsce. Badanie zostało zrealizowane na przełomie stycznia i lutego 2018 roku, metodą CATI (ang. Computer-Assisted Web Interview) wśród osób odpowiedzialnych za finanse firmy. W badaniu wzięły udział firmy z kapitałem polskim (88%), zagranicznym (9%) i mieszanym (3%). Celem badania było poznanie opinii przedsiębiorstw działających w Polsce w różnych branżach na temat wpływu zniesienia limitu składek ZUS na prowadzoną przez nich działalność.