Kolejna skarga członka KRRiT na wrześniowe „Wiadomości”. „Liczne techniki manipulacyjne”

Prof. Tadeusz Kowalski zwraca się z wnioskiem o wszczęcie postępowania skargowego w związku z trzema głównymi wydaniami „Wiadomości: z 28, 29 i 30 września br. Wcześniej skarżył się dwukrotnie na manipulacje i ukryte przekazy handlowe w programie. Tym razem w skardze podnosi także kwestię manipulowania emocjami, ale i „wybiórczej prezentacji faktów” w sztandarowym programie informacyjnym TVP.

28 września - zwraca uwagę prof. Kowalski – w „Wiadomościach” pojawiła się wypowiedź prowadzącej, która brzmiała: „Bezpieczeństwo i obronność to jeden z najważniejszych tematów kampanii wyborczej. Partie licytują się, kto będzie o nie bardziej dbał. Ci, którzy na potęgę kupują sprzęt i rozbudowują armię, czy ci, których linia obrony oparta na Wiśle, oddawałaby w praktyce połowę kraju bez walki. To główny spór między PiS-em a PO.” - Tak sformułowane zdanie jednoznacznie sugeruje widzowi, która partia jest „dobra”, a która „zła”, zanim widz sam wyrobi sobie zdanie na ten temat - uważa skarżący.

To stoi w sprzeczności z art. 21 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji, który mówi, że oferowane przez nadawcę publicznego zróżnicowane programy muszą cechować się bezstronnością, wyważeniem i niezależnością. Tej zasady - zdaniem prof. Kowalskiego – nie respektowały także kolejne materiały „Wiadomości” emitowane tego dnia. 

“Materiały wzmacniają strach przed imigrantami”

Dzień później pojawiają się materiały, mające skarżącego służyć wzmocnieniu strachu przed imigrantami: „Szwecja wprowadza wojsko na ulice” i „Francuski policjant: już jest za późno”. - Ten sam temat, te same przerażające obrazki po raz piąty pokazane są tego dnia pod koniec „Wiadomości”, jako ilustracja materiału „Decyzji z referendum nie da się zignorować”. W zestawieniu z pytaniem z tzw. offu: „Czy ci ludzie trafią do Polski? Pokazane zostały zdjęcia osób czarnoskórych, prawdopodobnie imigrantów” – czytamy w skardze.

Przekaz tej audycji był „bardzo silnie nacechowany emocjonalnie, jednostronny, skoncentrowany głównie na negatywnych skutkach migracji” – pisze prof. Kowalski.

Z kolei wydanie „Wiadomości” z 30 września zawiera aż cztery tematy dotyczące imigrantów. Zostaje też powtórzony przekaz z dnia poprzedniego: „Partia Tuska chce jak najszybciej (…) głosowania w Parlamencie Europejskim nad paktem migracyjnym, a wbrew słowom wiceszefa Platformy, w dokumentach opublikowanych przez Brukselę nie ma fragmentu wyłączającego Polskę z paktu migracyjnego”. - Występują tu liczne techniki manipulacyjne: manipulacja emocjami, zwłaszcza strachem i gniewem, aby wywołać reakcję emocjonalną. Strach i grozę budzić mają wspomniane w dwóch materiałach wojny gangów – podnosi we wniosku do przewodniczącego KRRiT autor skargi.

W konkluzji prof. Tadeusz Kowalski stwierdza, że przytaczane z trzech dni materiały zawierają „wybiórczą reprezentację faktów i wydarzeń, często ignorując kontekst i szerszy obraz, co pozwala na kształtowanie pożądanej przez nadawcę, jednostronnej narracji.” W efekcie - naruszają art. 21 ust. 1, który zobowiązuje nadawcę publicznego do zachowania „pluralizmu i bezstronności”, a także art. 21 ust. 2 pkt 2, zobowiązujący go do „rzetelnego ukazywania wydarzeń i zjawisk w kraju i za granicą”.

Od wiosny zmiany w “Wiadomościach”

Z końcem kwietnia br. zmieniło się szefostwo TAI, na początku maja br. nowym szefem „Wiadomości” został Marcin Tulicki. Od maja też TAI wprowadza zmiany, które mają na celu stworzenie czytelniejszego przekazu „Wiadomości”. Tulicki po ponad dwuletniej przerwie przywrócił wiosną codzienne kolegia redakcyjne w „Wiadomościach”, ściągnął też z Woronicza Przemysława Wenerskiego, który został jednym z wydawców programu. Wprowadzono też stand-upy reporterów, czyi kończenie reporterskich relacji pokazaniem dziennikarza podsumowującego swój materiał. 

„Wiadomości” we wrześniu były liderem oglądalności pośród programów informacyjnych. W TVP1, TVP Info i TVP Polonia we wrześniu 2023 roku oglądało je średnio 2,41 mln widzów, co zapewniło tym stacjom 21,56 proc. udziału w rynku telewizyjnym. W porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej serwis stracił jednak 5,04 proc. widzów, czyli 128 tys. oglądających.